Płatności mobilne to jeden z kroków w rozwoju cyfryzacji. Jeszcze kilkanaście lat temu nie wyobrażaliśmy sobie, że płacenie za usługi może być tak proste i szybkie jednocześnie. Jakie są rodzaje płatności mobilnych i czy ich popularność idzie w parze z bezpieczeństwem? Jak bardzo ułatwiają nam życie?
Płatności mobilne, nazywane też wymiennie e-płatnościami lub m-płatnościami, umożliwiają bezgotówkowy zakup produktów i usług oraz wymianę środków między rachunkami. Są realizowane za pomocą urządzeń mobilnych tj. smartfon, tablet czy smartwatch i wykorzystują do tego technologie mobilne tj. SMS< NFC, USSD czy WAP. Do realizacji płatności bezgotówkowych niezbędne jest też połączenie z siecią telekomunikacyjną (GSM, Internet).
Popularność płatności mobilnych w Polsce rośnie z roku na rok. Trend ten zyskał najwięcej w okresie pandemii COVID-19, kiedy to do płatności bezgotówkowych zachęcano w celu ograniczenia transmisji wirusa. Od wybuchu pandemii z płatności mobilnych korzysta blisko 2 miliony więcej Polek i Polaków niż przed erą Covid-19. W 2021 roku już 84,4% dorosłych lub prawie dorosłych mieszkańców naszego kraju dokonywało rozliczeń w formie bezgotówkowej.
Do wzrostu zainteresowania płatnościami mobilnymi przyczyniła się też szeroka dostępność urządzeń elektronicznych oraz stały dostęp do sieci, który posiada niemal 90% Polaków. Upowszechnienie się wypłat wynagrodzeń na konta bankowe oraz przelew świadczeń (emerytur, rent i zasiłków) również znacząco wpłynęła na rozwój tego sposobu płatności.
Według NBP w 2019 roku liczba transakcji BLIK (system do realizacji płatności gotówkowych stworzony w Polsce w 2015 roku) przekroczyła liczbę transakcji wykonanych kartami płatniczymi w polskim Internecie. W 2022 roku NBP zaklasyfikował go zaś do grupy “istotnych systemów płatności detalicznych. Z raportów wynika, że na koniec 2022 r. z rozwiązania korzystało blisko 13 mln użytkowników. Tylko na podstawie tego jednego przykładu można uznać, że sektor płatności mobilnych rozwija się i zyskuje coraz szersze grono odbiorców również w Polsce.
.png)
Płatności mobilne są uznawane za stosunkowo bezpieczną formę zapłaty. Każda transakcja wymaga bowiem autoryzacji użytkownika w aplikacji. Autoryzacja taka odbywa się za pomocą kodu PIN, hasła, odcisku palca czy Face ID.
Istnieją też dodatkowe zabezpieczenia, np. limit transakcji bezgotówkowych, który można ustawić w aplikacji banku. Pomocne będzie również oprogramowanie antywirusowe, które zniweluje ryzyko zainfekowania telefonu złośliwym oprogramowaniem.
Warto też używać blokady ekranu w telefonie, który chroni przed udostępnieniem informacji i danych wrażliwych, w przypadku dostania się sprzętu w niepowołane ręce.
Płatności mobilne służą do transferu środków pieniężnych przy użyciu urządzeń mobilnych tj. smartfon, tablet, laptop czy smartwatch. Płatności mobilne można podzielić na dwie grupy - płatności zdalne i zbliżeniowe. Jak jest między nimi różnica?
Płatności zdalne to te płatności, w których lokalizacja płatnika i sprzedawcy nie ma znaczenia w momencie zainicjowania płatności. Płatność odbywa się na odległość, niezbędny jest jedynie dostęp do Internetu i urządzenie mobilne, z pomocą którego można dokonać płatności.
Płatności zbliżeniowe to takie, podczas dokonywania których lokalizacja obydwu stron ma znaczenie i do realizacji płatności niezbędna jest bardzo bliska odległość. Płatności zbliżeniowe odbywają się za pomocą technologii NFC (Near Field Communication) lub kodów QR. NFC to technologia komunikacyjna wykorzystująca fale radiowe w celu wymiany danych w bliskiej odległości, natomiast płatność kodem QR (Quick Response) wymaga bliskiej odległości, która pozwoli zeskanować dane z kodu i umożliwić płacącemu dokonanie płatności.
Na rynku pojawia się coraz więcej urządzeń, którymi można dokonywać płatności mobilnych. Zamiast klasycznej karty za zakupy można zapłacić telefonem, zegarkiem lub specjalnie przystosowaną do tego opaską. Dokonywanie płatności odbywa się zbliżeniowo, a urządzenie musi posiadać technologię NFC, która pozwala na transmisję danych za pomocą fal radiowych krótkiego zasięgu. Dzięki zastosowaniu specjalnego modułu, generowane jest pole magnetyczne, w ramach którego możliwa jest cyfrowa wymiana danych. Sygnał jest emitowany na odległość ok. 10 cm, więc dokonanie płatności jest możliwe tylko dzięki zbliżeniu smartfona, smartwatcha czy opaski do terminala płatniczego.
Czytaj również: Jak płacić telefonem?
Płatność BLIKiem to kolejny sposób na zakupy online lub stacjonarnie bez używania gotówki czy karty płatniczej. Aby dokonać płatności wystarczy podać wygenerowany w aplikacji bankowej 6-cyfrowy kod i zatwierdzić PIN-em płatność. BLIKiem można płacić w sklepie stacjonarnym, ale również przez Internet - wystarczy jako rodzaj płatności wybrać BLIK, a następnie wpisać kod i zatwierdzić transakcję w aplikacji. To szybki i bezpieczny sposób płatności mobilnych, który zyskuje coraz większą popularność wśród osób preferujących płatności bezgotówkowe. BLIK umożliwia też transakcje płatnicze między użytkownikami na podstawie numerów telefonów - nie trzeba znać numeru konta, aby przesłać pieniądze - przelew BLIK na telefon gwarantuje przelew gotówki w czasie rzeczywistym.
Wirtualny portfel to w zasadzie elektroniczny odpowiednik klasycznego portfela. Dzięki portfelom elektronicznym można zarządzać środkami (wpłacać i wypłacać), przesyłać środki między e-portfelami, a także podpinać do nich karty płatnicze lub przedpłacone. Aktualnie lista dostępnych na świecie e-portfeli jest szeroka i należą do nich m.in.: PayPal, Masterpass, Google Pay, Apple Pay (Wallet), Visa Click to Pay, Amazon Pay.
Jakie są zalety korzystania z portfeli elektronicznych - pieniądze trafiają na konto odbiorcy w czasie rzeczywistym, dodatkowo nie musimy się logować do bankowości elektronicznej i potwierdzać transakcji jednorazowymi kodami. Nie ma też żadnych kosztów związanych z dokonywaniem płatności przy użyciu portfela wirtualnego.
Rozwój płatności mobilnych przyczynił się do powstania aplikacji umożliwiających bezgotówkowy zakup biletów komunikacji miejskiej czy kolejowych. Aby szybko kupić i przechowywać bilet w telefonie wystarczy ściągnąć odpowiednią aplikację, doładować wirtualne konto i dokonać zakupu.
Ceny biletów nie różnią się od tych kupowanych w automatach biletowych czy kioskach, jest to też szybki sposób na zdobycie biletu w miejscu, w którym akurat nie ma automatu biletowego. W przypadku kontroli wystarczy okazać bilet na urządzeniu mobilnym - nie ma możliwości zgubienia biletu, bo każdy zapisuje się w historii zakupów w aplikacji. Dzięki tego typu płatnościom można oszczędzić dużo czasu, a prostota i wygoda korzystania z aplikacji pozwala na szybki i bezgotówkowy zakup konkretnego biletu w każdej chwili.
Dzięki płatnościom mobilnym można płacić za autostrady w Polsce nie bez zatrzymywania i wysiadania z auta. Nie trzeba szukać stacjonarnych punktów sprzedaży biletów e-TOLL, nie trzeba czekać w kolejkach do bramek. Wystarczy jedynie opłacić przejazd w aplikacji. To bardzo wygodne i oszczędza czas podróży. Co ważne, niektóre aplikacje, np. mPay, nie korzystają z opcji śledzenia lokalizacji GPS.
Parkowanie to zmora kierowców, zwłaszcza w dużych, zatłoczonych miastach. Już samo znalezienie miejsca pochłania dużo czasu, a potem jeszcze trzeba opłacić parking. Komu nie zdarzyło się biegać po parkingu w poszukiwaniu parkomatu, w którym w dodatku nie można było zapłacić kartą? Aplikacje świetnie się tu przydają. Nie traci się czasu na szukanie parkomatu, na opłaty i drukowanie biletów, wracanie do samochodu z biletem. W dodatku, jeśli źle zaplanujemy czas parkowania, możemy zdalnie go wydłużyć, bez stresu, że dostaniemy mandat. W takich przypadkach płatności zdalne to oszczędność czasu, nerwów i pieniędzy.
Źródła:
Na podstawie danych z raportu Banku Światowego The Global Findex 2021 opublikowanego w czerwcu 2022 The Global Findex Database 2021: Financial Inclusion, Digital Payments, and Resilience in the Age of COVID-19
za pośrednictwem: https://www.obserwatorfinansowy.pl/bez-kategorii/rotator/pandemia-przyspiesza-cyfrowe-platnosci/
