Powrót

Wzrost raty kredytu a podniesienie stóp procentowych

5.4.2022
Wzrost raty kredytu a podniesienie stóp procentowych
Autor

Dlaczego raty kredytów rosną? Jaki wpływ na koszt kredytu mają podwyżki stóp procentowych? Dlaczego Rada Polityki Pieniężnej decyduje się podnosić stopy procentowe? O czym należy myśleć planując wzięcie kredytu i co można zrobić, gdy rata wzrosła na tyle, że mamy problem, aby ją spłacić. Postaramy się odpowiedzieć na te pytania w artykule.

 

Wzrost stóp procentowych – dlaczego RPP podniosła stopy procentowe?

 

Wywołany pandemią COVID-19 kryzys gospodarczy wpłynął na obniżenie przez banki centralne, w tym NBP, stóp procentowych. Miało to na celu pobudzenie gospodarki, walkę z recesją i utrzymanie bądź zwiększenie poziomu inwestycji na rynku. Stopy procentowe obniżono niemal do zera - w maju 2020roku stopa referencyjna w Polsce wynosiła 0,1% [1]- czego skutkiem było obniżenie rat kredytów, w tym hipotecznych.

Rekordowo niski poziom stóp procentowych utrzymywał się jeszcze w kilku kolejnych miesiącach, by od października 2020 zacząć stopniowo wzrastać. Najmocniej zauważalny wzrost odnotowano w listopadzie 2021 i był on wstępem do kolejnych podwyżek, które doprowadziły do poziomu 3,5% stopy referencyjnej w marcu 2022.

Podwyżka stóp procentowych związana jest z szalejącą inflacją, która niekorzystnie wpływa na rynek - rosną ceny, słabnie wartość pieniądza. Aby nieco zahamować ten proces RPP zdecydowała o podwyższeniu stóp procentowych, co miało zapobiec dalszemu, drastycznemu wzrostowi cen i umocnić wartość złotówki. Pokłosiem tej decyzji jest kontrolowane zahamowanie wzrostu gospodarczego - ograniczona zostaje dostępność kredytów (są droższe), a co za tym idzie obniża się ilość nowych inwestycji. Zamiast inwestować bardziej opłaca się oszczędzać.

W dłuższej perspektywie decyzja o podwyżce stóp procentowych ma zahamować inflację i ostudzić nieco gospodarkę, aby wróciła do zakładanego, optymalnego rytmu wzrostowego.

Dowiedz się więcej: Co to są stopy procentowy - co oznacza ich podwyższenie i obniżenie?

Ile wynoszą stopy procentowe po podwyżce, kiedy mogą spaść? Prognozy ekspertów

 

Stopy procentowe obniżano stopniowo do maja 2020 roku, kiedy to dobiły do rekordowo niskiego progu 0,1%. Sytuacja ta utrzymywała się do października 2021, kiedy stopy podniesiono do 0,5%, by w kolejnych miesiącach dokonywać kolejnych podwyżek: w listopadzie 2021 - do poziomu 1,25%, w grudniu2021 - 1,75%, w styczniu 2022 - 2,25%, w lutym 2022 - 2,75%, aż do ostatniej podwyżki w marcu br. - do poziomu 3,5% [2].

Zdaniem ekspertów, podwyżka stóp procentowych nie powinna dziwić, bo celem RPP jest bowiem walka z inflacją, którą dodatkowo utrudnia słabość złotego i wzrost cen surowców energetycznych związany z wojną w Ukrainie [3].

Fakt, iż stopy procentowe będą cały czas szły w górę, przynajmniej w perspektywie najbliższych miesięcy świadczą słowa prezesa NBP Adama Glapińskiego, który w wywiadzie dla Bloomberga pod koniec stycznia 2022 stwierdził, że „stopy procentowe w Polsce powinny wzrosnąć bardziej, niż przewiduje rynek”.

Jeszcze w grudniu 2021 Eryk Łon, członek RPP informował, że podwyżki stóp procentowych powinny ulec zahamowaniu na początku 2022 roku[4]. Z obserwacji wynika, że trend jest odwrotny, a aktualna sytuacja gospodarcza, na którą wpływ ma nie tylko szalejąca inflacja, ale i wojna w Ukrainie sprawia, że trudno o dokładne prognozy kiedy i do jakiego poziomu stopy procentowe będą obniżane. Szacuje się, że jeszcze w dwóch pierwszych kwartałach 2022 stopy będą rosnąć, a nie spadać.

 

Jak wzrost stóp procentowych przekłada się na wzrost raty kredytu?

 

Wraz ze wzrostem stóp procentowych rosną raty zaciągniętych przez nas kredytów. Wyższe stopy procentowe wpływają również na zaciąganie nowych zobowiązań, które są zdecydowanie droższe niż przed podniesieniem stóp. Z czego to wynika?

Każdy kredyt składa się zasadniczo z dwóch części -  kapitału i odsetek. Kapitał to jedynie część kwoty pożyczonej od banku, sporą część stanowią koszty kredytu, a więc wszystko to, co musimy zapłacić kredytobiorcy w zamian za pożyczenie nam określonej kwoty na określony okres.

Wpływ na wysokość oprocentowania mają dwa czynniki - WIBOR, czyli oprocentowanie, po którym udzielane są pożyczki pomiędzy bankami na krajowym rynku oraz marża banku, czyli opłata za udzielenie kredytu. Wibor jest zmienny, a jego wzrost jest ściśle związany z podwyżką stóp procentowych - rosnące stopy to rosnący WIBOR, a w konsekwencji rosnące oprocentowanie kredytów i realnie wyższa rata do spłaty.

Czytaj również: Zdolność kredytowa spada - co to znaczy?

Wzrost raty kredytu i kłopoty z jej spłatą – co robić?

 

W związku z podwyżką stóp procentowych i rosnącymi ratami kredytów wiele osób szuka rozwiązań, które mogą wspomóc obciążony budżet domowy. Co zrobić, jeśli pojawią się problemy z regularną spłatą zobowiązania? Poniżej kilka opcji, które mogą pomóc kredytobiorcom:

Fundusz Wsparcia Kredytobiorców BGK [5]

Jest to pomoc dla osób, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, a muszą spłacać raty kredytu na dom/mieszkanie. Uzyskanie pomocy jest oczywiście uwarunkowane  - zasady korzystania z pomocy można odnaleźć w ustawie z dnia 9 października 2015 r.

Wniosek  i aktualne, szczegółowe informacje dotyczące pomocy można znaleźć na stronie Banku Gospodarstwa Krajowego w zakładce Programy i Fundusze>>

Wakacje kredytowe

Jest to możliwość zawieszenia na kilka miesięcy spłaty pełnej raty kredytu. Oczywiście wniosek o wakacje kredytowe należy złożyć w banku, który udzielił kredytu. Warto jednak pamiętać, że rozwiązanie to niesie za sobą pewne konsekwencje - rośnie kwota i okres spłaty całego kredytu. Tego typu rozwiązanie sprawdzi się jednak przy nieoczekiwanych i krótko trwałych problemach w spłacie zobowiązania.

Wydłużenie okresu spłaty kredytu

Jest to jedna z możliwości, która może realnie wpłynąć na zmniejszenie miesięcznej raty kredytu. Wniosek o wydłużenie okresu spłaty również należy złożyć w banku, który udzielił kredytu. Niestety skorzystanie z tej opcji również wydłuża okres spłaty i podnosi koszt całkowity kredytu. Warto też pamiętać, że osoba starająca się o wydłużenie okresu spłaty nie może w momencie spłacenia kredytu mieć więcej niż 70-75 lat  - dotyczy to większości banków w Polsce.

Konsolidacja zobowiązań kredytowych

Opcja tylko dla osób, które posiadają więcej niż jeden kredyt. Podobnie jak wydłużenie okresu spłaty czy wakacje kredytowe, ten rodzaj rozwiązania również wydłuża i podwyższa koszt kredytu, ale zmniejsza wysokość miesięcznej raty.

Zmiana oprocentowania kredytu na stałe - ze stałą stopą procentową

Jeśli obawiamy się podwyżek stóp procentowych, można zwrócić się do banku, w którym zostało zaciągnięte zobowiązanie, z prośbą o przedstawienie oferty zmiany kredytu na taki ze stałą stopą oprocentowania. Trzeba liczyć się jednak z tym, że bank ponownie może chcieć zweryfikować dochody, naszą zdolność kredytową i zabezpieczenie kredytu. Warto też poprosić o ofertę w innych bankach, by sprawdzić, czy nie będzie korzystniejsza - być może bardziej opłacalne okaże się przeniesienie kredytu do innego banku. Pamiętajmy jednak o opłatach związanych z takim przeniesieniem i skalkulujmy, co się nam bardziej opłaca.

 


[1] https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy_archiwum.htm

[2] https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/dzienne/stopy_archiwum.htm

[3] https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/8375945,co-dalej-ze-stopami-procentowymi-jest-jeszcze-duza-przestrzen-do-podwyzek.html

[4] https://forsal.pl/gospodarka/stopy-procentowe/artykuly/8312920,kiedy-koniec-podwyzek-stop-procentowych-w-polsce.html

[5] https://www.bgk.pl/programy-i-fundusze/fundusze/fundusz-wsparcia-kredytobiorcow/?gclid=CjwKCAjwxOCRBhA8EiwA0X8hi6eimgPRmbF6cA3CfWcCsB9ajrH-j9YqKRgQCfzHgUp_LeA45Vu2kBoCJswQAvD_BwE

No items found.

Całkowita kwota pożyczki 1100 zł
Całkowita kwota do spłaty 1100 zł
Całkowity koszt pożyczki 0 zł
Oprocentowanie w skali roku 0%
Umowa na 61 dni

Reprezentatywny przykład dla pierwszej pożyczki udzielanej za pośrednictwem strony internetowej www.vivus.pl, aplikacji mobilnej Vivus.pl lub przez telefon: Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) to 0% przy założeniach: całkowita kwota pożyczki 1 000 zł; całkowita kwota do zapłaty 1 000 zł; oprocentowanie stałe w skali roku 0%; całkowity koszt pożyczki 0 zł; umowa na 61 dni. Stan na 23.09.2024 r r.

CHCĘ POŻYCZKĘ