Powrót

Jak rozpoznać fałszywy banknot?

21.8.2018
Jak rozpoznać fałszywy banknot?
Autor
Anna Dobrzanska

Chociaż aktualnie prym wiodą karty płatnicze, każdego dnia przez nasze ręce przechodzą pieniądze o różnych nominałach. Jak rozpoznać, czy banknoty są prawdziwe? Na jakie zabezpieczenia należy zwrócić uwagę, aby nie mieć problemów z płaceniem w sklepach? Co zrobić, kiedy odkryjemy fałszywy banknot w portfelu?

Zabezpieczenia banknotów polskich

W Polsce stosuje się kilka rodzajów różnych zabezpieczeń, które mają chronić przed oszustami podrabiającymi banknoty. Można spotkać się z tymi, które są:

  • wyczuwalne w dotyku
  • widoczne gołym okiem
  • widoczne po spojrzeniu pod światło
  • widoczne po spojrzeniu pod kątem
  • widoczne przy pomocy lupy
  • widoczne przy pomocy lampy emitującej światło ultrafioletowe

Warto również wiedzieć, że aktualnie w obiegu można spotkać banknoty nieco różniące się niektórymi szczegółami. W kwietniu 2014 roku postanowiono zmodernizować zabezpieczenia pieniędzy o nominałach 10 zł, 20 zł, 50 zł i 100 zł. W lutym 2016 roku zajęto się też banknotem 200 zł, a w lutym 2017 wprowadzono 500 zł.

wymiary banknotu

Jak rozpoznać fałszywy banknot - zabezpieczenia wyczuwalne w dotyku

Na samym początku zwróćmy przede wszystkim uwagę na papier, z jakiego wykonany jest banknot. Ten autentyczny będzie charakterystycznie szeleścił. Twoją uwagę powinno zwrócić również to, jaki jest w dotyku. Nie powinien być ani zbyt wiotki, ani zbyt sztywny.Powinieneś również zauważyć, że niektóre elementy na prawdziwych pieniądzach są wypukłe. Zostały one naniesione techniką stalorytu. Pod palcami po stronie z wizerunkiem króla powinieneś wyczuć:

  • cyfrowe oznaczenia danego nominału,
  • portret władcy
  • na nominałach 10, 20, 50 zł godło RP
  • napis Warszawa wersalikami oraz datę emisji,
  • symbol dla niewidomych,
  • podpisy Prezesa i Głównego Skarbnika Narodowego Banku Polskiego,
  • napis wersalikami Narodowy Bank Polski
  • górny i dolny pas z prawej strony rysunku władcy

Na odwrocie wypukłe powinny być:

  • główny element szaty graficznej, np. rysunek godła lub denara
  • słowne i cyfrowe oznaczenia nominału
  • napis wersalikami Narodowy Bank Polski
  • klauzula prawna zapisana wersalikami: banknoty emitowane przez Narodowy Bank Polski są prawnym środkiem
  • pas w dolnej części

Możesz również zauważyć, że autentyczne banknoty pokryte są warstwą ochronną, która zabezpiecza je przed zniszczeniem i nieco usztywnia i uszlachetnia papier.

elementy wyczuwalne na banknocie

Zabezpieczenia widoczne gołym okiem - królowie i symbole na banknotach

Charakterystycznym elementem banknotów polskiej waluty jest wizerunek wybranego władcy, który znajduje się na stronie recto (przód). Umieszczone na pieniądzach rysunki związane są z dziejami Polski, ważnymi zabytkami i dziełami sztuki. Po stronie recto (tył) znajdziemy rysunki denarów lub symbole danego władcy, pochodzące np. z herbu. Szata graficzna to element widoczny gołym okiem, na który powinniśmy spojrzeć najpierw. Sprawdźmy, czy wydruk jest dobrej jakości, nie rozmazuje się, ma wszystkie, nawet najmniejsze symbole. Jacy królowie znajdują się na banknotach?

  • banknot 10 zł

Na banknocie o najniższym nominale z przodu widnieje wizerunek Mieszak I, który z lewej strony otoczony jest dwoma rozetami z posadzki gnieźnieńskiej. Z prawej umieszczono motyw roślinny, który pochodzi z romańskich naczyń liturgicznych. Na odwrocie znajdziemy rysunek denara z widoczną koroną z krzyżem lub kopułą kaplicy. Po obu stronach umieszczono kolumny romańskie z opactwa benedyktyńskiego w Tyńcu. Wymiary banknotu o nominale 10 zł to 120x60 mm.

  • banknot 20 zł

Na dwudziestozłotówce widnieje podobizna Bolesława I Chrobrego, który po swojej prawej stronie ma portal romański, a po lewej koronę młodego dębu, pochodzącą z Drzwi Gnieźnieńskich. Po odwróceniu banknotu zobaczyć możemy denar w otoczeniu rotundy św. Mikołaja w Cieszynie (na lewo) i lwa z obramowania Drzwi Gnieźnieńskich (po prawo). Wymiary banknotu to 126x63 mm.

  • banknot 50 zł

Symbolem banknotu o nominale 50 zł jest portret Kazimierza III Wielkiego. Po prawej powinien znajdować się monogram władcy w postaci litery „K”. Taki sam można podziwiać na drzwiach katedry na Wawelu. W jego tle znajduje się gotycki ornament. Z tyłu widoczny jest Orzeł Biały, pochodzący z królewskiej pieczęci oraz insygnia jabłko i berło. Wymiary pięćdziesięciozłotówki to 132x66 mm.

  • banknot 100 zł

Stuzłotówka ozdobiona jest wizerunkiem Władysława II Jagiełły, gotyckimi ornamentami (po lewej stronie) oraz rozetą (po prawej stronie). Tył zdobi Orzeł Biały z królewskiej tarczy herbowej. Towarzyszy mu hełm, płaszcz krzyżacki i dwa miecze oraz rysunek zamku w Malborku. Wymiary banknotu to 138x69 mm.

  • banknot 200 zł

Patronem banknotu o nominale 200 zł jest Zygmunt I Stary. Z tyłu widnieje wizerunek orła oplecionego literą „S”. Pochodzi on z kaplicy Zygmuntowskiej katedry wawelskiej. Wymiary dwustuzłotówki to 144x72 mm.

  • banknot 500 zł

Banknot o najwyższym nominale został ozdobiony rysunkiem króla Jana III Sobieskiego. Na jego odwrocie umieszczono orła w koronie, herb rodowy władcy i pałac w Wilanowie. Całość ma wymiary 150x75 mm.

szata graficzna banknotu

Jak sprawdzić zabezpieczenia banknotów widoczne pod światło

Warto również obejrzeć banknot pod światło, aby zobaczyć dodatkowe zabezpieczenia:

  • znak wodny z wizerunkiem danego władcy
  • cyfrowe oznaczenie nominału
  • nitka zabezpieczająca (cienka lub grubsza i z przerwami), czyli pionowa linia widoczna na lewo od portretu władcy. Kiedy dobrze się przyjrzysz, zobaczysz na niej cyfrowe oznaczenie nominału i skrót zł
  • zwróć uwagę, czy elementy graficzne w symbolu po prawej stronie od portretu dopełniają się, tworząc jeden obraz korony w owalu. Gołym okiem dostrzeżesz tylko częściowe zarysy.
zabezpieczenia banknotu widoczne pod światło

Zabezpieczenia polskich banknotów widoczne pod kątem

Dodatkowe zabezpieczenia przed fałszerzami są również umieszczone tak, aby można je było dostrzec dopiero pod kątem:

  • w prawym dolnym rogu widać cyfrowe oznaczenie nominału (jasne lub ciemne w zależności od kąta patrzenia)
  • na banknotach 10 zł i 20 zł z tyłu można zobaczyć opalizujący pas z cyfrowym oznaczeniem nominału
  • na banknocie 100 zł po lewej stronie od portretu oznaczenie STO, skrót NBP i oznaczenie cyfrowe nominału. Na pasie po prawej stronie można zobaczyć też koronę lub 100.
  • Na nowym (wydanym po 2014 roku) banknocie 50 zł, 100 zł, 200 zł, 500 zł po prawej stronie (recto) umieszczono opalizujące symbole
  • banknoty wydane do kwietnia 2014 roku mają jeszcze farbę metalizowaną pod godłem, napisem Narodowy Bank Polski i Warszawa, datą emisji, podpisami Prezesa i Głównego Skarbnika NBP (lekki metaliczny połysk)

Zabezpieczenia banknotów, które zobaczysz przy pomocy narzędzi

Niektóre zabezpieczenia wymagają użycia lupy lub specjalnej lampy, która emituje światło ultrafioletowe. Takimi narzędziami posługują się często sprzedawcy i pracownicy banków. Można je również kupić na własny użytek. Należy wtedy zwrócić uwagę na:

  • mikrodruki, czyli bardzo drobne napisy, które można zobaczyć dopiero w powiększeniu
  • symbole widoczne w świetle ultrafioletowym: na przedniej stronie kwadrat z nominałem, seria i numer, po lewej i z tyłu wybrane elementy graficzne

zabezpieczenia banknotu w świetle UV

Co zrobić z fałszywym banknotem

Jeśli masz podejrzenie, że banknot, który trafił w twoje ręce, jest fałszywy, powinieneś zgłosić się do banku i poprosić o weryfikację. W wypadku, kiedy okaże się, że pieniądze nie są prawdziwe, zostaną ci niestety odebrane i nie dostaniesz ich równowartości.Kiedy zdarzy się, że banknot, którym płacisz, zostanie zatrzymany przez sprzedawcę, będzie on zmuszony wezwać policję. Jeśli nie wiedziałeś o tym, że pieniądze są podrobione, nie zostaniesz ukarany, ale będziesz musiał złożyć zeznania, które być może pomogą w schwytaniu oszusta.Jeśli nadal masz wątpliwości i nie wiesz, jak wyglądają zabezpieczenia polskich banknotów, skorzystaj z platformy e-learningowej Narodowego Banku Polskiego.

Szybka pożyczka
No items found.

Całkowita kwota pożyczki 1100 zł
Całkowita kwota do spłaty 1100 zł
Całkowity koszt pożyczki 0 zł
Oprocentowanie w skali roku 0%
Umowa na 61 dni

Reprezentatywny przykład dla pierwszej pożyczki udzielanej za pośrednictwem strony internetowej www.vivus.pl, aplikacji mobilnej Vivus.pl lub przez telefon: Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) to 0% przy założeniach: całkowita kwota pożyczki 1 100 zł; całkowita kwota do zapłaty 1 100 zł; oprocentowanie stałe w skali roku 0%; całkowity koszt pożyczki 0 zł; umowa na 61 dni. Stan na 15.02.2024 r.

CHCĘ POŻYCZKĘ